W trakcie porodu siłami natury dochodzi do rozciągnięcia się tkanek krocza i mięśni dna miednicy, aby umożliwić przejście główki dziecka przez kanał rodny. Zarówno nacięcie krocza, jak i pęknięcie może wystąpić podczas porodu, jednak są istotne różnice pomiędzy nimi w dalszych konsekwencjach.

1. Nacięcie krocza (inaczej epizjotomia) - jest to kontrolowany zabieg wykonywany przez położną lub lekarza pod koniec drugiego etapu porodu, by ułatwić wyjście dziecka.

• Łatwiejsze zszywanie - przez to, że jest to kontrolowane, łatwiej jest zszyć tkanki w porównaniu do pęknięcia.
• Gojenie - może prowadzić do dłuższego gojenia, większego bólu i zwiększonego ryzyka infekcji w porównaniu do pęknięć.
• Komplikacje - nacięcie też może prowadzić do uszkodzeń mięśni dna miednicy, problemy z nietrzymaniem moczu, problemy z wypróżnianiem, bolesnymi stosunkami, szczególnie wtedy jeśli nacięcie jest duże i/lub nieprawidłowo zszyte.

2. Pęknięcie krocza - może się zdarzyć naturalnie podczas porodu, gdy tkanki nie wytrzymują napięcia. Dzielimy je na łagodne (I i II stopień) oraz bardziej poważne (III i IV), które dotykają tkanki mięśniowe i okolice odbytu.

• Gojenie - mniejsze, naturalne pęknięcia (I i II stopień) bardzo często goją się znacznie szybciej niż w przypadku nacięcia krocza, ponieważ pękają najsłabsze tkanki , co przekłada się na mniejsze obrażenia niż przy cięciu wszystkich tkanek. Pęknięcia III i IV stopnia wymagają interwencji chirurgicznej i dłuższego okresu rekonwalescencji, lecz zdarzają się bardzo rzadko.
• Brak nacięcia - unikanie nacięcia zmniejsza ryzyko powikłań, lecz jeśli tkanki samoistnie pękną bardzo głęboko to konsekwencje mogą być poważniejsze niż w przypadku nacięcia.

Co w takim razie wybrać?
Rutynowe nacięcia krocza nie są konieczne i mogą nie przynosić korzyści w porównaniu do pęknięć naturalnych. Nacięcie powinno być wykonane, gdy mamy zagrożenie życia dziecka lub matki lub gdy istnieje ryzyko głębokiego pęknięcia. Nie powinno się go stosować, w celu chęci przyspieszenia porodu, jeśli nie ma do tego wskazań.

Jak ochronić krocze żeby nie doszło ani do pęknięcia, ani nacięcia?
Nie ma sposobów, które na pewno w 100% pomogą w ochronie krocza, ale są pewne rzeczy, które możesz zrobić, żeby zmniejszyć to ryzyko, a są nimi:

• Masaż krocza - zewnętrzny masaż krocza możesz zacząć już w 28 tygodniu ciąży, wewnętrzny od 34 tygodnia. Ma on na celu rozluźnienie tkanek i przygotowanie ich do porodu.
• Nauka oddechu i rozluźniania się podczas porodu - podczas porodu powinnaś wiedzieć jak się rozluźnić by dać czas tkankom krocza również na odpowiednie, stopniowe rozciągnięcie. Mocne parcie na siłę, zatrzymywanie oddechu nie służy temu procesowi i zwiększa szansę na to, że tkanki nie będą jeszcze gotowe na przejście główki dziecka i pojawi się ryzyko pęknięcia lub konieczności nacięcia.
• Pozycje wertykalne i ruch - wspomagają poród, pomagają poradzić sobie z bólem.

Te wszystkie techniki poznasz na fizjoterapii uroginekologicznej przygotowującej do porodu.


Podsumowując: 

• Pęknięcie krocza w przypadku małych uszkodzeń jest zwykle mniej bolesne i szybciej się goi.
• Nacięcie krocza może być zalecane w określonych przypadkach, ale rutynowo stosowane jest niezalecane.

Zawsze warto przed porodem porozmawiać z położną lub lekarzem o swoich obawach, poznać ich podejście do tematu, żeby przygotować się na różne scenariusze. Omów wszystkie etapy porodu i to co czujesz wspólnie z Twoją fizjoterapeutką uroginekologiczną. Twoja wiedza co się będzie działo, co wtedy robić i co Cię może czekać da Ci poczucie bezpieczeństwa i spokój, który jest bezcenny w naturalnym przebiegu porodu, czyli takim, który nie wymaga żadnej interwencji medycznej. Zaufaj sobie i swojemu ciału. Ono jest gotowe żeby dziecko przyszło na świat. Dasz radę :)

Na fizjoterapię dla kobiet w ciąży możesz przyjść już pod koniec pierwszego trymestru ciąży, by omówić plan przygotowania się do porodu, poznanie ćwiczeń w ciąży, które w ciąży fizjologicznej są niezbędne oraz jeśli czujesz jakieś dolegliwości - skorzystać z terapii manualnej lub masażu dla kobiet w ciąży.

Jeśli nie znalazłaś w tym poście odpowiedzi na pytanie, którego szukasz - zapraszamy Cię na bezpłatną konsultację telefoniczną. 


mgr Natalia Toropolska
HOPE FIZJO