Cięcie cesarskie krok po kroku

Cesarskie cięcie to operacyjna metoda porodu, w której dziecko wydobywane jest przez nacięcie wykonane w powłokach brzusznych i macicy matki. Zabieg ten jest wykonywany, gdy poród naturalny jest niemożliwy lub niebezpieczny zarówno dla matki, jak i dziecka. Poniżej znajdziesz opis cesarskiego cięcia krok po kroku, od przygotowania do zabiegu po samą operację i okres pooperacyjny.

  • PLANOWE CIĘCIE CESARSKIE 
Jest to cięcie, o którym decyzja została podjęta na etapie ciąży. Do szpitala w którym kobieta planuje urodzić składa się skierowanie przez lekarza prowadzącego ciążę. Cięcie cesarskie planuje się pomiędzy 38 a 40 tygodniem ciąży. Przyszła mama zgłasza się do szpitala dzień przed ustalonym terminem porodu lub tego samego dnia.  Podczas przyjęcia wykonywane są badania krwi i moczu, które są ważne w kontekście znieczulenia oraz także zapewnienie bezpiecznego przebiegu porodu.

  • CO ZABRAĆ ZE SOBĄ DO SZPITALA?
- dowód osobisty
- kartę ciąży
- oryginalny wynik badania grupy krwi
- jeśli nie ma tego w karcie ciąży: wypisy z poprzednich hospitalizacji w trakcie ciąży, wyniki badań)
- skierowanie do szpitala z adnotacją "do cięcia cesarskiego"

  • DZIEŃ PRZED CC
- Konsultacja lekarska: lekarz ginekolog zapoznaje się z kartą ciąży, przeprowadza rozmowę z ciężarną, omawiana jest operacja i wręcza podpisanie formularza zgody na zabieg.
- Przygotowanie pola operacyjnego: golenie podbrzusza, dzięki któremu zmniejsza się ryzyko infekcji rany i ułatwia proces jej gojenia.
- Posiłek: dzień przed można jeść lekkostrawne posiłki i pić wodę.
- Sterydoterapia: lekarz może zlecić wstrzyknięcie domięśniowego zastrzyku z lekiem sterydowym (deksametazon), który ma pomóc w rozprężaniu się płuc dziecka po narodzinach i ułatwić mu oddychanie. Nie jest to jednak standardem w każdym szpitalu.
- Stres: jeśli nie możesz zasnąć, możesz poprosić o leki na uspokojenie.
- Konsultacja anestezjologiczna: omówienie chorób przewlekłych, przyjmowane leki na stałe, wcześniejsze operacje i zabiegi oraz znieczulenia.

Znieczulenie podpajęczynówkowe - wstrzykiwane jest ono do przestrzeni podpajęczynówkowej, w której znajduje się rdzeń kręgowy oraz dochodzące do niego nerwy czuciowe i ruchowe dolnej połowy ciała. Powoduje zniesienie czucia od pasa w dół i czasową utratę możliwości ruchu.

Znieczulenie zewnątrzoponowe - jest rzadziej proponowane ze względu na konieczność podania większej ilości leków oraz dłuższy czas oczekiwania na działanie. Jest podawane płycej niż podpajęczynówkowe. Używa się go również do porodu siłami natury w mniejszej dawce, nie pozbawiając całkowicie czucia w dolnych częściach ciała.

Oba znieczulenia podaje się dolędźwiowo z pełną świadomością pacjentki.

  • DZIEŃ CIĘCIA CESARSKIEGO
- Posiłek: pacjentka pozostaje na czczo.
- Lewatywa: w niektórych szpitalach jest wykonywana.
- Higiena: rodząca w dniu porodu bierze prysznic, często zaleca się użycia mydła antybakteryjnego.
- Koszula operacyjna, wenflon, nawodnienie: po umyciu kobieta zakłada jednorazową koszulę do operacji i oczekuje na założenie wenflonu i podanie płynów dożylnych.
- Leki przeciwwymiotne: w części szpitali podaje się leki przeciwwymiotne i/lub zobojętniające kwas żołądkowy. Najczęstsze leki: ranitydyna, metoclopramid i cytrynian sodu.
- Kontrola tętna płodu: badanie KTG lub odsłuch tętna przenośnym detektorem tętna.
- Profilaktyka antybiotykowa: 10-30 minut przed operacją podawany jest dożylnie antybiotyk, który ma zapobiegać infekcjom okołooperacyjnym. Jest czasami także podawany w trakcie operacji.
- Cewnikowanie: bezpośrednio przed operacją rodzącej zakłada się cewnik do pęcherza, co może sprawić dyskomfort i uczucie parcia na pęcherz. Warto skupić się wówczas na oddechu i rozluźnieniu, co ułatwi ten proces.
- Osoba towarzysząca: w niektórych szpitalach dopuszcza się osobę bliską na salę operacyjną lub wpuszczana jest na sam koniec porodu.

  • CIĘCIE CESARSKIE
Większość cięć cesarskich jest wykonywana 3-4 cm nad spojeniem łonowym. Nacina się kolejno: skórę, tkankę podskórną, powięź mięśni prostych brzucha, rozsuwa się włókna mięśni brzucha, odciągając je mocno na boki, nacina się lub rozrywa otrzewnę ścienną. Nacięcie macicy - najczęściej jest to nacięcie poprzeczne, ale w wyjątkowych sytuacjach może być też pionowe w trzonie macicy, pionowe w dolnym odcinku macicy, w kształcie odwróconej litery T oraz w kształcie litery J.

Zwykle czas trwania cięcia cesarskiego to ok. 45 minut.

  • CO MOŻE ZASKOCZYĆ RODZĄCĄ W TRAKCIE CIĘCIA CESARSKIEGO?
- uczucie zimna i dreszcze
- odczuwanie ruchów spowodowanego operacją: pociąganie, szarpanie, ucisk.
- wymioty lub nudności
- senność

  • CO MOŻE POMÓC W PRZEBIEGU CIĘCIA CESARSKIEGO?
- głęboki oddech
- wizualizacja "bezpiecznego miejsca"
- dotyk osoby towarzyszącej
- rozmowa z personelem

  • PO CIĘCIU CESARSKIM:
Pacjentka przewożona jest na salę pooperacyjną, gdzie spędza czas od dwóch do dwunastu godzin w zależności od szpitala. Na sali kontrolowane jest ciśnienie oraz wysycenie krwi tlenem. Do wenflonu podłączana jest kroplówka nawadniająca.

Po cięciu cesarskim w znieczuleniu podpajęczynówkowym część kobiet doświadcza dreszczy, lecz nie jest to groźny sygnał. Po znieczuleniu ogólnym można czuć osłabienie, ból gardła i suchość w jamie ustnej. Mogą pojawić się również nudności i wymioty. Warto wszelkie objawy zgłaszać personelowi.

Kontakt skóra do skóry - powinien być zainicjowany jak najszybciej, dobrze jest rozebrać dziecko lub odwinąć je z becika. Matka może karmić dziecko naturalnie. Pierwsze mleko (siara), znajduje się w piersiach bez względu na drogę porodu. Leki stosowane do porodu nie są przeszkodą w karmieniu piersią. Karmienie powinno się rozpocząć w ciągu dwóch godzin od porodu. Przez kolejne kilka lub kilkanaście godzin noworodek będzie bardziej senny i jest to normalne. Kobieta powinna przez pierwsze godziny pozostać w pozycji leżącej i będzie potrzebować pomocy położnej przy przystawieniu dziecka do piersi.

Ból pooperacyjny - może pojawić się ok. drugiej godziny po operacji, kiedy przestaje działać znieczulenie. Można poprosić o środki zmniejszające ból: morfinę lub buprenorfinę.

Wczesna pionizacja - zazwyczaj 6-12 godzin po operacji zaleca się wstawanie przy asyście personelu. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia powikłań, między innymi powstawaniu zrostom pooperacyjnym.

Profilaktyka przeciwzakrzepowa - podawane są leki przeciwwzakrzepowe.

Jedzenie i picie - perystaltyka jelit może być nieco spowolniona. Na sali pooperacyjnej można pić wodę niegazowaną. Jeśli nie występują mdłości i wymioty można spożywać lekkostrawne posiłki.

  • BLIZNA PO CIĘCIU CESARSKIM
Możesz głaskać swój brzuch, masować go bezpośrednio po operacji. W 7 dobie od cięcia po zdjęciu szwów może kłaść woreczek obciążeniowy na bliznę lub jeśli blizna ładnie się goi - leżeć na brzuchu z poduszką pod blizną. Przyspieszy to zwijanie macicy.


  • KIEDY ZGŁOSIĆ SIĘ DO FIZJOTERAPEUTKI UROGINEKOLOGICZNEJ?
Na fizjoterapię w celu terapii blizny, oceny stanu mięśni dna miednicy oraz ściany brzucha warto się zgłosić w 4-6 tygodniu po porodzie. Będzie to również dobry czas dobranie odpowiednich aktywności ruchowych dla świeżo upieczonej Mamy.



Żródło: "Cesarskie cięcie i poród po cięciu cesarskim" Magdalena Hul i Katarzyna Osadnik 2022